Critane : MANUK CANGAK

Ana manuk cangak lumaku urut pinggring kali gedhe, sumedya golek memangsan, ora antara suwe sumurup iwak wagal akeh sarta lemu – lemu. Sanajan doyanane iwak wagal , ewadene ing nalika duwe karep mangan kang ngluwihi saka ing enak, sing dadi esthining ati iwak tambra, dadi anampik wagal. Bareng lumaku maneh, sumurup iwak jambal tuwin wader gilig piang-pirang. Sarehning sarehning kang mau nampik iwak wagal, mangsa arepa mangan iwak sokro. Mulane lumaku maneh antara suwe, nuli sumurup iwak senggaringan siji cedhak lan gethek, rada kaling – kalingan lumut. Ciptane manuk cangak : “ Ngisin –isini temen mangan iwak senggaringan . Iku dudu pangananku, awit aku tau mangan wagal, apa aku ndadak ngilang-ilangake kangelan teka mangan senggaringan , wader pari utawa sili. “

Cangak nuli gegancangan bali marang panggonan kang akeh wagale mau , ananging wus ora ana iwak kemliwer. Saking sengkuding lumaku, kongsi bangeting ngintir – intire . saupama ing nalika iku ana iwak senggaringan , mesthi iya enak. Wasana kang apik ing pamilihe mau , marem oleh kodhok kang alot daginge.

Eliding dongeng mangkene : sing sapa nampik samubarang kang becik, angarep – arep kang luwih prayoga, iku kerep oleh kang ala dhewe.

Tegese tembung :

sumurup              = weruh

surup                    = 1. lebu, manjing, mlebu   2. lumebu ing    3. mlebu tanceping langit tumrap srengenge   4. wayah sore (srengenge angslup)   5. omah utawa pekarangan (kanggo petungan)   6. kawruh , pangerti marang

disurupi                = 1. dileboni, dipanjingi   2. dianjing (ditlesepi)   3. diudhoni rembug (gunem, lsp)    4. ditaker maneh.

disurupake         = 1. dilebokake, diangslupake  2. dibgathukake karo, dipetung minangka dadi                                     3. dituduhake (dikandhani, diwehi weruh, dingretekake)

sesurupan           = 1. kawruh, pangerti   2. petung – petungan utang.

wagal                    = arane iwak loh.

esthi                      = (kw) maksud, karep, sedya, niyat, jangka.

jambal                  = 1. iwak daging kaworan daging    2. arane iwak kali   3. arane soga jarit pekalongan

gegancangan     = rikat-rikatan, enggal-enggalan

prayoga                = becik, pantes.

Lihat yg lebih 'menarik' di sini !